Gluren bij de buren: aantasting van privacy van inwoners door gemeente

Geplaatst 20-11-19

Courtney Don
Courtney Don
Privacy Professional
Courtney Don houdt zich als Privacy Professional bezig met de implementatie van TrustBound GRC bij verschillende organisaties en helpt hen zo bij het ontwikkelen van een duurzaam privacybeleid. Daarnaast specialiseert zij zich op het gebied van Informatierecht en biedt zij praktisch en helder advies aan klanten van TrustBound omtrent privacyvraagstukken.

Met de komst van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is de verantwoording over persoonsgegevensbescherming binnen gemeenten een belangrijk onderwerp geworden. Maar buiten de bescherming van persoonsgegevens moet een gemeente ook rekening houden met andere privacybelangen van haar inwoners. Zo hebben inwoners tot op zekere hoogte het recht om zich te verzetten tegen bouwplannen, die hun privacy aantasten. Niet iedereen wil dat bewoners van een nieuw gebouw in hun woonkamer kunnen meekijken met alles wat zij doen.

Maar wanneer is een aantasting zo groot dat bijvoorbeeld een bestemmingsplan daardoor onrechtmatig wordt? En met andere woorden: in hoeverre kan een gemeente de privacy van haar inwoners aantasten door middel van nieuwe bouw- en bestemmingsplannen?

Privacy buiten de AVG

Dat privacy op meer plaatsen dan in de AVG beschermd wordt blijkt onder andere uit verschillende regelingen op Europees niveau. Artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) ziet op de bescherming van het privéleven en daarmee het recht op privacy. Uit jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) blijkt dat de beschermingsomvang van dit artikel ruim is en dat de bescherming van privacy van inwoners dus van groot belang is. Het Handvest van de Europese Unie bevat eenzelfde bepaling in artikel 7. Op nationaal niveau is dit bepaald in artikel 10 van de Grondwet. Al deze regelingen zien dus op het beschermen van het recht op privacy van inwoners en zorgen er in feite voor dat een overheidsorgaan, zoals de gemeente, niet zomaar beslissingen mag nemen die de privacy van haar inwoners aantasten. Dit is een grondrecht dat een gemeente in aanmerking moet nemen bij iedere beslissing die zij neemt. Wanneer een bouwplan dus significant inbreekt op de privacy van de inwoners, dan mag de gemeente dit plan niet doorzetten.

Privacy vs. gemeentebelangen

De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) is de hoogste algemene bestuursrechter van Nederland en doet regelmatig uitspraak over geschillen tussen de gemeente en haar inwoners. In de afgelopen maand zijn er twee uitspraken geweest over de vraag of gemeenten bestemmings- en bouwplannen mochten doorzetten ondanks dat inwoners van mening waren dat dit een aantasting van hun privacy opleverde. In een zeer recente uitspraak van de ABRvS ging het onder meer om het bezwaar dat inwoners hadden op het bestemmingsplan van een gemeenteraad. Het bestemmingsplan zou volgens hen zorgen voor “een vermindering van hun privacy, omdat vanuit de nieuwe woning zicht ontstaat op hun tuin en woning”. De ABRvS was in dit geval van mening dat de gemeenteraad de belangen juist had afgewogen. Een verandering in de omgeving hoeft namelijk niet altijd te betekenen dat er een privacy inbreuk heeft plaatsgevonden. Hierbij heeft de ABRvS onder andere gekeken naar de afstand tussen de woning van degenen die bezwaar hebben ingediend en de nieuwe woningen uit het bestemmingsplan. Uit deze uitspraak volgt dat een aantasting van de privacy van inwoners toegestaan kan worden in het licht van goede ruimtelijke ordening.

In de andere uitspraak wordt genoemd dat ook de kenmerken van de woonomgeving kunnen meewegen: in een stedelijke omgeving is het vanzelfsprekender dat huizen dichter op elkaar worden gebouwd, dan daarbuiten. De maatstaf, die hier toegepast wordt, is dat de privacy van inwoners niet op onaanvaardbare wijze mag worden aangetast. In beide gevallen werd de gemeente in het gelijk gesteld en hieruit volgt dat de belangen van de gemeenschap in sommige gevallen zwaarder wegen dan het belang van privacy van haar inwoners.

Zoals uit het bovenstaande blijkt kan het als gemeente lastig zijn om te bepalen hoe om te gaan met de privacybelangen van uw inwoners. Als Functionaris Gegevensbescherming (FG) is het van belang om ook rekening te houden met privacybelangen buiten de AVG wanneer u toezicht houdt op de toepassing en naleving van de AVG. TrustBound GRC heeft ervaring met privacyvraagstukken bij gemeenten en heeft meerdere gemeenten bijgestaan bij het implementeren van effectieve GRC-tooling ter bescherming van het belang van privacy. 

Alles op één platform

Is het voor jou ook een frustratie dat alle informatie over informatiebescherming, privacyreglementen en processen niet op één locatie binnen de organisatie wordt verzameld? Ben jij ook altijd uren bezig om informatie en documenten te verzamelen als er een externe audit plaatsvindt? TrustBound biedt een tool waar alle zaken met betrekking tot de GRC onder één dak zit!

Alles over het verwerkingsregister

Een uitgebreide, maar toegankelijke tool voor het vastleggen van processen, verzoeken van betrokkenen en datalekken.

Meer informatie

Compliance Dashboard

De stand van zaken van gegevensbescherming in jouw organisatie samengevat in een begrijpelijke weergave.

Meer informatie

Risico's en maatregelen

Alle risico's vertaald in een aanpak en planning.

Meer informatie

Risicoanalyse

Het overzicht van risico's in jouw organisatie samengevat in een begrijpelijke weergave.

Meer informatie

Kennisbank

Alle in- en externe documenten op één plek verzameld. De kennisbank wordt geleverd met een set basisdocumenten, die je kunt aanvullen met interne kennis en afspraken met leveranciers.

Meer informatie

Audit en toezicht

De module voor audit en toezicht is ontwikkeld om jouw beleid voor de korte en de lange termijn te borgen.

Meer informatie

Normen en toetsingskaders

ISO 27001, NEN 71510, BC5701, Toetsingskader PO/VO, BIO en meer...

Meer informatie

Werkpakketten

Met Werkpakketten organiseer je haalbare compliance doelen.

Meer informatie

Privacy Smarthub

Dé catalogus voor privacy- en securityprofessionals met kennis over Organisaties, Bedrijfsmiddelen, Processen en verwerkingen.

Meer informatie

MAPGOOD in de praktijk met TrustBound GRC

Meer informatie

API voor data-analyse

Het overzicht van risico's in jouw organisatie samengevat in een begrijpelijke weergave.

Meer informatie

Persoonlijke benadering

Ben jij geïnteresseerd en wil je gericht advies over AVG-beleid binnen jouw organisatie?

In een persoonlijk webinar bespreken wij de mogelijkheden. We leggen uit hoe onze tool jouw organisatie kan helpen om alles op orde te brengen wat te maken heeft met de privacy van je klanten en medewerkers.

Onze belofte

Wat mag je van ons verwachten als je kiest voor TrustBound GRC voor het beheren van AVG en bescherming van persoonsgegevens?

  1. Meetbaar resultaat binnen enkele weken

    Ons platform werkt als een vliegwiel. Met pasklare templates heb je in korte tijd de basis op orde. Realtime rapportages geven bovendien snel zicht op de grootste risico’s.
  2. Samenwerken wordt vanzelfsprekend

    TrustBound GRC is gericht op samenwerken. Medewerkers uit verschillende teams en disciplines, zoals security én privacy én informatiemanagement worden verbonden door de eenduidige structuur en gemeenschappelijke doelen.
  3. Je staat er niet alleen voor

    We staan voor je klaar, tijdens de implementatiefase én daarna. Bovendien wordt het TrustBound GRC Platform gedragen door een netwerk van gespecialiseerde Kennispartners, waardoor altijd hoogwaardige kennis beschikbaar is voor inhoudelijke vraagstukken.
  4. Verrassend doordacht

    Wij maken al 20 jaar software om het werk van professionals effectiever en leuker te maken. Niet met een eindeloze rij knoppen en schermen, maar met doordachte functies die verrasssen door eenvoud en bijdragen aan de verbetering van je aanpak.